Γιατί φοβάμαι την οικειότητα και τη δέσμευση;
Πολλοί από εμάς δυσκολευόμαστε πολύ να αποκτήσουμε οικειότητα με ένα δεσμό.
Άλλοι πάλι εξαρτόμαστε τόσο έντονα που χάνουμε την ατομικότητα μας.
Σε τι οφείλονται αυτοί δυσλειτουργικοί δεσμοί μας;
Συμφώνα με τον John Bowlby, ως βρέφη αναπτύσσουμε μια σχέση με τη μητέρα μας.
Τη σχέση αυτή που θα αναπτύξουμε, την αναπαράγουμε και στην πορεία μας, σε ενήλικους δεσμούς μας.
Επειδή είναι η πρώτη σχέση αλληλεπίδρασης που βιώνουμε παίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας.
Σύμφωνα λοιπόν, με αυτή την αλληλεπίδραση, διαμορφώνονται 4 τύποι δεσμών και κατά την ενήλικη ζωή.
1) Αγχώδης τύπος
Ο Αγχώδης τύπος θέλει να έχει απόλυτη συναισθηματική οικειότητα με τον άλλο και δεν φοβάται τη δέσμευση, απλά συνεχώς αισθάνεται ότι ο άλλος είναι απρόθυμος να έρθει κοντά.
Διαμορφώνει εξαρτητικές σχέσεις, αναζητά την απόλυτη δέσμευση και τη συνεχή στοργή.
Νιώθει ότι δεν τον εκτιμούν οι άλλοι, όσο τους εκτιμάει εκείνος και συνεχώς έχει ανάγκη να αγκιστρώνεται και να προσκολλάται σε σχέσεις.
Συνήθως ο δεσμός αυτός, έχει δημιουργηθεί από μια μητέρα εμμονική με την περιποίηση του παιδιού και αγχωμένη ταυτόχρονα.
Όπως η μητέρα αισθάνεται ότι δεν τα καταφέρνει με την φροντίδα του βρέφους της, το ίδιο αισθάνεται αργότερα και το παιδί ως ενήλικας πια, ότι δεν τα καταφέρνει στη σύναψη υγιών δεσμών.
2) Αποφευκτικός τύπος
Ο απορριπτικός τύπος δεν νιώθει άνετα με τις στενές συναισθηματικές σχέσεις, έχει ανάγκη να παραμένει ανεξάρτητος και αυτάρκης, να βασίζεται αποκλειστικά στον εαυτό του και στις δυνάμεις του.
Δεν αντέχει τις έντονες συναισθηματικές εκδηλώσεις.
Ο αποφευκτικός τύπος προέρχεται από μια μητέρα που ίσως απέρριψε τις συναισθηματικές του ανάγκες κατά τη βρεφική ηλικία, είτε η ίδια είχε ψυχολογικά θέματα που δεν της επέτρεπαν να δοθεί συναισθηματικά και με συνέπεια στο ρόλο της.
3) Φοβικός
Ο φοβικός τύπος, δεν απορρίπτει τελείως τις σχέσεις, αλλά δύσκολα εμπιστεύεται και δύσκολα βασίζεται πάνω σε άλλους, ανησυχεί πολύ μην πληγωθεί και διατηρεί μια ψυχρότητα που τον προφυλλάσει.
Τα συναισθήματα του για τις κοντινές του σχέσεις είναι ανάμεικτα και ασταθή.
Συνήθως ο τρόπος συσχετισμού με τους άλλους, είναι κάπως απρόβλεπτος και συχνά τα άτομα αυτά έχουν αρνητικές εντυπώσεις, όχι μόνο για τους εαυτούς τους, αλλά και για τους συντρόφους τους.
Ο φοβικός τύπος προέρχεται από μια μητέρα, που εκτός από το έντονο άγχος που είχε η ίδια, κυριεύεται και από ιδιαίτερες φοβίες αναφορικά με την υγεία του παιδιού της και με το μεγάλωμα του.
Οι φοβίες αυτές της δημιουργούν ιδιαίτερες ανησυχίες και συναισθηματική αστάθεια.
4) Ασφαλής τύπος
Ο ασφαλής τύπος νιώθει άνετα να βασίζεται σε άλλους και να βασίζονται και εκείνοι σε αυτόν. Δεν έχει ιδιαίτερες ανησυχίες αν οι άλλοι τον αποδέχονται, μπορεί να εμπιστευτεί και να συνάψει υγιείς δεσμούς.
Η μητέρα του, είχε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της και δεν την διακατείχε φόβος, άγχος η συναισθηματική αστάθεια κατά τη βρεφική του ηλικία.
Από τα παραπάνω παρατηρούμε ότι με βάση τη θεωρία της προσκόλλησης, αυτό που ονομάζουμε «φόβος της οικειότητας» προέρχεται ουσιαστικά από δύο άλλους φόβους, οι οποίοι ίσως έχουν δημιουργηθεί από τις πρώτες κιόλας σχέσεις με τους γονείς μας και πιθανώς ενισχυθεί από μετέπειτα εμπειρίες: τον φόβο της απόρριψης και τον φόβο ότι θα γίνουμε αντικείμενο ελέγχου και εισβολής από τον άλλο με αποτέλεσμα να χάσουμε τον εαυτό μας.
Όταν οι φόβοι αυτοί ενισχυθούν, μπορεί να αποκτήσουν μεγαλύτερες διαστάσεις με αποτέλεσμα το άτομο, να αποφεύγει τη σύναψη στενών σχέσεων.
Καπετανάκη Ελευθερία
Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος-Παιδαγωγός
Συμβουλευτική ενηλίκων, σχέσεων, συμβουλευτική εφήβων, οικογενειακή συμβουλευτική.
Website: www.psychologist.com.gr
Email: info@psychologist.com.gr
ellikapetanaki@yahoo.gr
Tηλ:6934034531
Σχετικά βίντεο
