Πώς μπορώ να οριοθετήσω τη συμπεριφορά του παιδιού μου και να αποκτήσω μαζί του καλή επικοινωνία;
Η οριοθέτηση είναι εξαιρετικά σημαντική για την ψυχική υγεία του παιδιού μας.
Πολλές φορές στην ανάγκη μας να είμαστε αρεστοί και να κερδίσουμε την αγάπη του, καταλήγουμε στην μη οριοθέτηση.
Επειδή εμείς καταπιεστήκαμε ως παιδιά καταλήγουμε στο άλλο άκρο.
Συγχέουμε την ανάγκη μας να μην είμαστε καταπιεστικοί και να είμαστε δημοκρατικοί με την ασυδοσία και δημιουργούμε άθελα μας παιδιά-τύραννους.
Παιδιά που έχουν συνεχόμενες απαιτήσεις, θέλουν να ικανοποιηθούν άμεσα, δεν ευχαριστιόνται με τα απλά, είναι προσκολλημένα πάνω μας και μας αντιμετωπίζουν με ασέβεια και αγένεια.
Ένα παιδί νιώθει ασφάλεια μέσα στα όρια και νιώθει ασφάλεια με εμάς όταν ξέρουμε να παίζουμε καλά το ρόλο μας ως γονείς.
Είναι πολύ σημαντικό αν βλέπουμε συμπεριφορές του παιδιού μας να αποκλίνουν να θορυβηθούμε, να μην εθελοτυφλούμε και να ζητήσουμε βοήθεια άμεσα.
Με ποιους τρόπους μπορούμε εμείς να οριοθετήσουμε το παιδί μας;
Όταν ένα παιδί παραβιάζει κάποιους κανόνες που έχουμε θέσει, μπορούμε άμεσα είτε να του προσθέτουμε ένα ερέθισμα που δεν του αρέσει π. χ να καθαρίσει το πάτωμα που λέρωσε, είτε να του αφαιρούμε κάποιο προνόμιο που του αρέσει π. χ να μην δει το αγαπημένο του παιδικό στην τηλεόραση.
Μπορούμε να του ζητήσουμε να κάνει πρώτα μια υποχρέωση του και μετά να γευτεί ένα δικαίωμα του.
Π.χ πρώτα καθάρισε αυτό και μετά θα πάμε στην παιδική χαρά.
Υπάρχουν όμως πέρα από αυτές τις συμπεριφοριστικού τύπου λύσεις και εναλλακτικές επιλογές τις οποίες θα απαριθμήσουμε παρακάτω.
1) Εξωτερικεύστε τι συναισθήματα σας δημιουργεί η συμπεριφορά του με λακωνικό τρόπο και την κατάλληλη στιγμή.
Για παράδειγμα, «νιώθω θυμό όταν ρίχνεις κάτω το φαγητό σου».
Οι πολλές αναλύσεις και θεωρίες, κάνουν το παιδί να μην αντιληφθεί τη σοβαρότητα αυτού που θέλουμε να του πούμε και να ξεχάσει στο τέλος και την ουσία των λεγομένων μας.
Επίσης με αυτό τον τρόπο το εξοικειώνουμε και με την αναγνώριση των συναισθημάτων.
Απλά λόγια με σοβαρότητα, με λακωνικό τρόπο δοσμένα, είναι προτιμότερα από βαθυστόχαστες νουθετήσεις.
Το κοιτάμε στα μάτια και πέφτουμε στο ύψος του. Ζητάμε από εκείνο την απόλυτη προσοχή σε αυτό που του συζητάμε.
Διαλέγουμε η συζήτηση να γίνει μια ώρα που το παιδί μπορεί να την κάνει. Όταν το δούμε ότι έχει απότομες αντιδράσεις και δεν μπορεί να συνεργαστεί, παραβλέπουμε τη συμπεριφορά της στιγμής, αλλά δεν ξεχνάμε να συζητήσουμε τη συμπεριφορά αυτή όταν ηρεμήσει και μπορεί να κάνει διάλογο.
Τη στιγμή που τα νεύρα είναι τεταμένα, εμείς δείχνουμε ψυχραιμία, δεν νουθετούμε γιατί δεν έχουμε ακροατή.
2) Δώστε του την ευκαιρία επιλογής, για παράδειγμα: «Διάλεξε: Θα συνεχίζεις να ρίχνεις κάτω το φαγητό σου ή…. »
Αν δώσεις στο παιδί την ευκαιρία επιλογής, τότε νιώθει περισσότερο υπεύθυνο γι’ αυτό που κάνει και αντιλαμβάνεται ότι η αντίδραση του δεν είναι παιχνίδι αλλά έχει κάποιες συνέπειες. Επίσης είναι ελεύθερο να αποφασίσει αν θα τις επωμιστεί ή όχι.
3) Δώστε στο παιδί να καταλάβει ότι αυτό που κάνει είναι αδυναμία και όχι δύναμη.
Πολλές φορές τα παιδιά νιώθουν ότι με το να παρακούσουν εκφράζουν τη δική τους δύναμη απέναντι στους γονείς.
Αν εσείς παρουσιάσετε αυτό που κάνει σαν αδυναμία, π. χ «το ότι δεν στρώνεις το κρεβάτι σου δείχνει ότι δεν σου αρέσει η τάξη. Δεν θα ήθελες να γίνεις πιο τακτικός;» ενδεχομένως κεντρίσετε την ανάγκη του παιδιού να βελτιωθεί και να νιώσει ότι μέσω της συμπεριφοράς του, δείχνει μια δική του αδυναμία και όχι ισχύ.
4)Μιλήστε έμμεσα και με παραμύθια και ιστορίες.
Σε κανένα παιδί δεν είναι εύκολο να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί την ευθύνη του. Εδώ σε εμάς τους ενήλικες δεν είναι. Οπότε το να διηγηθούμε μια ιστορία όπου το παιδί ήρωας είχε ακριβώς την ίδια συμπεριφορά με το παιδία μας και γεύτηκε κάποιες συνέπειες εξαιτίας της, το κάνει να ταυτίζεται και να έρχεται πιο ήπια αντιμέτωπο με την πράξη του. Διαβάστε του σχετικά βιβλία ή βγάλτε παραμύθια από τη φαντασία σας.
Η έμμεση επαφή με την ευθύνη είναι λιγότερο ανώδυνη και πιο εύπεπτη.
Το θέμα με τα όρια είναι πολύ σημαντικό, γιατί με αφορμή την προάσπιση της ψυχολογίας του παιδιού έχουν γίνει πλήθος παρανοήσεις από εμάς τους γονείς που δημιουργούμε παιδιά με ναρκισσισμό, εγωκεντρικά, ανορίοτα και αγενή.
Ας το προσέξουμε, όσο πιο σύντομα τόσο το καλύτερο.
Μην ξεχνάμε ότι στην εφηβεία κάθε παιδί έχει ανάγκη να σπάσει τα δεσμά της οικογένειας και να ανεξαρτητοποιηθεί.
Αν δεν έχει όρια και "δεσμά", θα δούμε από εκείνο συμπεριφορές που θα είναι τελείως εκτός του δικού μας ελέγχου.
Καπετανάκη Ελευθερία
Εκπαιδευτικός-Ψυχολόγος
Συμβουλευτική ενηλίκων, σχέσεων, συμβουλευτική εφήβων, οικογενειακή συμβουλευτική.
Website: www.psychologist.com.gr
Email:ellikapetanaki@yahoo.gr
Tηλ:6934034531
Σχετικά βίντεο
